Nga Edmond Hoxhaj
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit e zhvilloi analizën e procesit 4-vjeçar të vetingut në një resort luksoz në Vlorë dhe e financoi atë me paratë e një kompanie private –emrin e së cilës vazhdon ta mbajë të fshehtë në cenim të transparencës, llogaridhënies dhe besimit të publikut.
Resorti “Marina Bay” është i ndërtuar rreth një pishine ekzotike buzë detit Jon në gjirin e Vlorës dhe njihet për luksin, kokteilet dhe festat e zhurmshme. Resorti ofron gjithashtu shërbime më pak të dukshme – mes së cilave edhe një sallë konferencash që reklamohet për takime prestigjoze dhe mbledhje të ‘shoqërisë së lartë’.
Në fund të shtatorit, Komisioni i Pavarur i Kualifikimit e zgjodhi resortin luksoz si destinacion për zhvillimin e analizës së punës së vet 4-vjeçare me procesin e vetingut si dhe sfidat e pritshme deri në fund të mandatit.
Aktiviteti me temë “Raport dhe Strategji” u zhvillua më 30 shtator, por dymbëdhjetë komisionerët e KPK-së dhe tre pjestarë të stafit administrativ u akomoduan në hotel për dy net fjetje dhe u kthyen në Tiranë më 1 tetor.
Të pranishëm në aktivitet ishin edhe tre vëzhgues të Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit si dhe dy përkthyes të tyre. Por ndryshe nga anëtarët e KPK-së, ata nuk i shijuan shërbimet e luksit të hotelit për “arsye etike”.
“Vëzhguesit ndërkombëtarë nuk qëndruan në resortin luksoz për arsye etike, pasi sipas rregullores, nuk u lejohet që të qëndrojnë në hotele që vlerësohen mbi nivelin mesatar të zonës ku gjenden,” i tha BIRN në kushtet e anonimatit një burim në dijeni të aktivitetit.
Shqetësimet për cenim të etikës apo të perceptimit publik mbi komisionerët e vetingut nuk ishin pikëpyetjet e vetme mbi aktivitetin e zhvilluar shtatorin e vitit të kaluar.
Të dhënat e siguruara nga BIRN përmes kërkesave për të drejtë informimi tregojnë se të gjitha shpenzimet për akomodimin, ushqimin, qiranë e sallës së konferencave dhe kostot e aktivitetit të KPK-së u paguan nga një kompani private – duke ngritur shqetësime edhe për konflikt të mundshëm interesi.
“Marina Bay” është një ndër komplekset më të shtrenjta në bregdetin e Vlorës dhe jashtë sezonit të verës ofron dhoma që variojnë nga 72 euro [me pamje nga rruga] deri në 171 euro [suita deluxe].
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit i tha BIRN se të gjitha shpenzimet e aktivitetit kishin kushtuar në total 300 mijë lekë.
“Kjo kosto është përballuar me mbështetjen financiare të një kompanie/ sipërmarrje private, përmes një agjencie… pa ndikuar në fondet e buxhetit të shtetit të akorduar për KPK-në për vitin 2021,” tha sekretari i Përgjithshëm, Edmond Verçani në një përgjigje me shkrim.
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit refuzoi të bënte publike emrin e kompanisë private dhe pronarët e saj, duke përdorur si pretekst një klauzolë konfidencialiteti në marrëveshjen e sponsorizimit të lidhur mes tyre.
Në shkelje të transparencës dhe llogaridhënies, emri i kompanisë vazhdon të mbahet i fshehtë edhe pasi KPK u urdhërua nga Komisioneri për të Drejtën e Informimit që të vendoste në dispozicion të BIRN një kopje të plotë të marrëveshjes me kompaninë private që financoi aktivitetin.
Sponsori ‘sekret”
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit u ngrit në vitin 2017 si institucioni kyç i reformës në drejtësi, me qëllimin e pastrimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar si dhe rikthimin e besimit të publikut te sistemi i drejtësisë.
Më pak se një vit nga përfundimi i mandatit kushtetues, KPK është ende larg përfundimit të procesit të vetingut për magjistratët në Shqipëri. Një nismë për zgjatjen e mandatit të KPK-së deri në përmbylljen e plotë të procesit është duke u shqyrtuar aktualisht nga Kuvendi i Shqipërisë.
Përgjatë historikut 4-vjeçar të vetingut, shumë magjistratë kanë dhënë llogari përballë KPK-së dhe janë penalizuar me shkarkim për dhuratat apo sponsorizimet e përfituara nga personat e tretë, të cilat janë vlerësuar në dritën e konfliktit të mundshëm apo në dukje të interesit si dhe cenimit të besimit të publikut te drejtësia.
Vetë anëtarët e KPK-së refuzojnë t’i nënshtrohen të njëjtit standard.
Prej 5 tetorit, BIRN i ka kërkuar Komisionit që të vendoste në dispozicionin dokumentet e financimit të aktivitetit të zhvilluar në Vlorë. KPK iu përgjigj disa pyetjeve, por refuzoi në mënyrë të përsëritur që të vendoste në dispozicion emrin e kompanisë që pagoi për akomodimin e komisionerëve në resortin luksoz.
“Një pjesë e informacioneve të diskutuara në këtë aktivitet janë konfidenciale, po ashtu organizimi dhe zhvillimi i këtij aktiviteti përmban klauzola kontraktuale që e kufizojnë aksesin e palëve të treta jashtë aktivitetit,” tha sekretari i Përgjithshëm i KPK-së, Edmond Verçani.
Pas ankimit pranë Komisionerit për të Drejtën e Informimit, KPK vendosi të dispozicion të BIRN një kopje të anonimizuar të “marrëveshjes së sponsorizimit”, e firmosur nga sekretari i Përgjithshëm i KPK, Edmond Verçani, kompania private dhe një agjenci e ofrimit të shërbimit.
Nga dokumenti janë fshirë emrat e kompanive private si dhe numri i protokollit të shkresës.
Marrëveshja e sponsorizimit mban datën 14 qershor 2021, por është protokolluar katër ditë më vonë në KPK. Ajo i shtrin efektet një muaj pas nënshkrimit të saj, ndërkohë që aktiviteti u zhvillua rreth tre muaj e gjysmë më vonë.
Në kontratë, sponsorizuesi merr përsipër të mbështesë Komisionin për organizimin e aktivitetit “Strategy Meeting”; për udhëtimin dhe akomodimin e të gjithë stafit të Komisionit për tre ditë dhe dy netë si dhe për organizimin e workshopit në katër seksione.
Ndryshe nga sa u përgjigj KPK për BIRN, vlera e sponsorizimit në marrëveshje është 3 mijë euro dhe jo 300,000 lekë.
Nga sa kuptohet në nenin 4 të marrëveshjes, kompania sponsorizuese duket se operon në fushën e sigurimeve – e dhëna e vetme që rezulton të mos jetë anonimizuar. Në fund, kompania private deklaron se asnjë punonjës i palës përfituese nuk zotëron interes privat në mënyrë të drejpërdrejtë apo të tërthortë me sponsorizuesin.
Fshehja e emrit të kompanisë sponsorizuese u konsiderua prej Komisionerit Besnik Dervishi në shkelje të ligjit “Për të drejtën e informimit”. Gjithashtu, Komisioneri vëren se e drejta për t’u informuar është një e drejtë themelore e njeriut, e garantuar nga neni 23 i Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.
“Kjo e drejtë duhet parë e lidhur ngushtë me parimin e transparencës dhe llogaridhënies, si një shtyllë tjetër themelore e shtetit të së drejtës,” vlerëson komisioneri Dervishi, i cili urdhëroi KPK-në që të vendoste në dispozicion një kopje të plotë të marrëveshjes së sponsorizimit.
Ky vendim mbetet i pazbatuar nga ana e Komisionit të Pavarur të Kualifikimit deri në publikimin e këtij shkrimi. Gjithashtu, KPK nuk iu përgjigj pyetjeve të BIRN nëse pranimi i pagesave nga një kompani private linte shteg për konflikt interesi dhe cenim të besimit publik te sistemi i drejtësisë./ BIRN
