Në SHBA nuk vendos shumica popullore se kush zgjidhet president, por ato që quhen kolegje elektorale. Janë 538 gjithsej që llogariten, nga një “kolegj” (votë) për çdo anëtar të Dhomës së Përfaqësuesve (435 të ndarë sipas popullsisë së shteteve – që shpjegon se pse disa shtete kanë më shumë peshë se të tjerët), nga një për çdo anëtar të Senatit (100 në total nga dy për çdo shtet), plus 3 për kryeqytetin Washington DC.
Ndonëse rezultatet shpesh shpallen që në natën e zgjedhjeve, e marta e parë e nëntorit, votuesit e kolegjeve elektorale mblidhen vetëm “të hënën e parë pas të mërkurës së dytë të dhjetorit”. Këtë vit i bie më 14 dhjetor.
Në 14 dhjetor, nëse konfirmohet rezultati 269-269, kolegjet nga gjysma e shteteve kanë të drejtë me ligj të votojnë për kandidatin që duan dhe jo për atë që ka vendosur populli, mirëpo zakonisht nuk “tradhëtojnë”.
Pas kësaj, sipas kushtetutës, e drejta për ta zgjedhur Presidentin i kalon Dhomës së Përfaqësuesve në Kongresin Amerikan, kurse për të zgjedhur zv-Presidentin i takon Senatit Amerikan.
Ky mund të jetë lajm i mirë për Joe Biden pasi demokratët kanë shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve. Mirëpo, edhe këto nuk votohet në mënyrë individuale nga kongresistët, votojnë shtetet. Domethënë kongresistët nga një shtet mblidhen dhe vendosin se kujt do t’ia japin votën.
Dhe ndonëse Demokratët kanë shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve, Republikanët kanë shumicën e kongresistëve që vijnë prej 26 shteteve, kurse demokratët vetëm në 23 prej tyre. Kurse Pennsylvania është barazim.
Nëse votohet kështu, atëherë Donald Trump mund të fitojë zgjedhjet nga votat e Dhomës. Në Senat, votohet jo me shtete por individualisht. Edhe aty, Republikanët kanë shumicën, kështu që mund të rizgjidhet Mike Pence si Zv-President.
Por ky nuk është i vetmi skenar. Në 3 nëntor votohet edhe për Kongresin. Nëse Demokratët përmbysin rezultatin në disa shtete, atëherë llogaritë bëhen me Kongresin e ri dhe votimi mund të bëhet pas 1 janarit 2021.
Dmth Dhoma mund të nxjerrë Joe Biden President, kurse Senati Mike Pence Zv-President. Pra, mund të kemi udhëheqës nga dy partitë kundërshtare.
Mirëpo, edhe Dhoma e Përfaqësuesve mund të nxjerrë një rezultat barazim. Shtetet mund të ndahen 25 me 25.
Çfarë ndodh? Tani jemi në janar të vitit 2021.
Sipas rregullit, Zv-Presidenti që ka zgjedhur Senati, bëhet President i Përkohshëm.
Ky mund të jetë Mike Pence, nëse Senati mbetet në duart e Republikanëve. Por, mund të jetë edhe Kamala Harris nëse Demokratët rifitojnë shumicën në Senat.
Nëse vjen data tradicionale për inaugurimin e Presidentit, 20 janari, dhe Dhoma e Përfaqësuesve ende nuk e ka zgjedhur Presidentin, Zv-Presidenti i zgjedhur nga Senati bëhet President. Dmth Pence ose Harris.
Ka edhe një mundësi, kur barazimi bie si mallkim mbi të dy Dhomat e Kongresit. As njëra e as tjetra nuk i shpëtojnë dot barazimeve 25-25 dhe 50-50 përkatësisht në Dhomë dhe në Senat.
Atëherë, kushdo që është në krye të Dhomës së Përfaqësuesve shpallet President më 20 janar. Nëse mbetet Nancy Pelosi në krye të Dhomës edhe pas 1 janarit, atëherë ajo do të jetë Presidentja e radhës në SHBA dhe asgjë nuk mund t’i ngushëllojë dot Republikanët.
Sigurisht, nëse Republikanët marrin në dorë Dhomën, ose demokratët radikalë i bëjnë përsëri sfidë Pelosit, emri mund të ndryshojë.
Këto të fundit janë padyshim ngjarje që kanë probabilitet shumë të ulët. Vështirë se skenarët e barazimit në kolegjet elektorale janë më të mëdha se 1%. Mirëpo, ekziston mundësia dhe 2020 ka qenë një vit kaq i tmerrshëm saqë çdo katastrofë duket e mundshme, përfshi edhe ato të natyrës kushtetuese.
